خداوند مثالهایی را در قران برای بیان حقیقت بیان می نماید.
در این باره خداوند در سوره بقره آیه 26 چنین می فرماید:
خداوند از این که (به موجودات ظاهرا کوچکی مانند) پشه، و حتی کمتر از آن، مثال بزند شرم نمیکند. (در این میان) آنان که ایمان آوردهاند، میدانند که آن، حقیقتی است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پیمودهاند، (این موضوع را بهانه کرده) میگویند: «منظور خداوند از این مثل چه بوده است؟!» (آری،) خدا جمع زیادی را با آن گمراه، و گروه بسیاری را هدایت میکند؛ ولی تنها فاسقان را با آن گمراه میسازد!
خداوند باطل را به کف روی آب و کف روی فلزات مذاب مثل می زند که تنها آب یا فلز مذاب آن برای انسان مفید است. رعد /17
مثالهایی برای برابر نبودن دو فرد با مشخصات متفاوت. یکی عادل و دیگری انسانی نا اهل به مانند یک آدم گنگ مادر زاد و یا یک انسان انفاق کننده در برابر فردی مثل برده مملوکی که قادر به کاری نیست. آیا اینها با هم برابر هستند. نحل/ 75و76
خداوند در برابر کافرانی که مثال می زنند و می گویند: چه کسی این استخوانها را زنده میکند در حالی که پوسیده است؟! می فرماید:همان کسی آن را زنده میکند که نخستین بار آن را آفرید. یس / 78 و 79
خداوند مثالی از رویش گیاهان از زمین خشک پس از بارش باران برای معاد می زند. فصلت /39 و ق/ 11 . در واقع باران بمانند فرمان و ارواح ارسالی از سوی خدا به زمین هستند که با ترکیب با خاک زمین که مثل دانه ها است دوباره بشر را بوجود می آورد. این همان معاد است.
و سایر مثالهای دیگر